درتصفیه آب فرایند اسمز معکوس وجود دارد که در آن از فشار آب برای معکوس نمودن جریان اسمزی آب از درون یک غشای نیمه تراوا برای تولید کردن آب خالص و از بین بردن ملکول ها یون ها باکتری ها و حذف ذرات بزرگ در آب استفاده میشود. اگر این غشا بین آب سالم و آب ناسالم کثیف قرار بگیرد اب به روش اسمزی از غلظت پایین به غلظت بالا میرود. و این کار تا زمانی که پتانسیل های شیمیایی برابر شوند ادامه خواهد یافت. در حالت تعادل اختلاف فشار بین دو طرف غشا برابر اختلاف فشار است. اگر فشار آبی با اختلاف فشار اسمزی به محلول غلیظتر قرار گردد جریان آب قطع خواهد شد. وقتی که فشار اب وارد شده بیشتر از فشار اسمزی باشد ، جهت جریان آب یرعکس خواهد شد.
در این روش اسمزی که در دستگاه تصفیه اب قرار دارد آب بافشار زیاد از میان این غشاهای نیمه تراوا عبور میکند و یون ها میکرو ارگانیسم ها و کلر و مواد شیمیایی را از بین میبرد . دوسوم آب و یا نیمی از اب پشت غشا میماند که دور ریخته میشود و میتوان آب های دور ریخته شده را را مجدداً به سیستم بازگرداند تا در مصرف آب صرفه جویی به عمل آید. اگر آب خروجی که نیم تا دو سوم آب را تشکیل میدهد در یک سیکل چرخشی وارد شود میتوان راندمان سیستم را افزایش داد.
و همچنین برای از بین بردن نمک های داخل آب از این روش اسمز معکوس استفاده میشود ، زیرا سیستم پیچیدهای نداشته و راهبری آن قابلیت کنترل بیشتری از دیگر روشها دارا میباشد و با توجه به توسعه روشهای پیشرفته تولیدغشاهای پلیمری بهکارگیری این روش، توجیه بیشتری دارد.
اساس کار اسمز معکوس
فکر کنید که یک لیوان آب نمک و لیوان یا ظرف دیگری دارای اب خالص است و این ها توسط یک لوله به یکدیگر متصل شده اند و هر دو دارای ارتفاع مساوی از آب و در یک سطح قرار داشته باشند. برای برقراری تعادل در غلظت یونهای سدیم و کلراید از ظرف آب نمک، یونهای نمک به صورت نفوذ ملکولی وارد آب خبلص میشود تا یک تعادل بین هردو آب برقرار شود اما اگر بین این دوظرف که یک اب خالص و دیگری آب ناخالص است یک غشا نیمه ترا وا قرار بگیرد که فقط اجازه دهد مولکولهای آب از آن عبور کنند، یونهای نمک اجازه عبور نخواهند داشت؛زیرا برای برقراری تعادل در غلظت، آب خالص از ظرف شماره (۲) به ظرف شماره (۱) انتقال مییابد و این عمل تا آنجا ادامه مییابد که اجازه انتقال آب از ظرف شماره (۲) به ظرف شماره (۱) را ندهدو به این ف۵شار فشار اسمزی گفته میشود و غلظت نمک در هر دو طرف غشا میباشد
با توجه به کمبود آب امروزه بسیاری از کشورها به دنبال یافتن روشهای نوین تصفیه آب هستند که روش اسمز معکوس یکی از روشهای پیشنهادی میباشد زیرا ما با کمک تصفیه اب میتوانیم ۳۵% اب شور را به آب شیرین تبدیل کنم و همچنین قادر به تبدیل ۸۷ درصد آب لب شور به آب شیرین هستیم.
کیفیت آب مورد نیاز بکار برده شده در بخش بعد از تصفیه صورت می پذیرد. و نکته مهم اینکه مرحله شامل تنظیم pH ،که کار آن ضد عفونی کردن آب می باشد و در تولید آب بسیار خالص نقش دارد ،آب در مرحله بعد از تصفیه معمولا نفوذ کرده و توسط ستون های تبادل یونی به آب بدون یون مبدل می گردد.
مرحله (۱): اسمز – آب خالص وارد شده و محلول غلیظ تر میشود
مرحله (۲): تعادل اسمز – بدون جریان
مرحله (۳): اسمز معکوس – آب خالص از محلول غلیظ تر وارد محلول رقیقتر میشود